Zgadywaki na zwierzaki 15

Zgadywaki na zwierzaki

Zagadka piętnasta

Stuknie, puknie – tu i tam,
i już wie, jak pomóc ma.
Leczy drzewa z wielką chęcią –
wolontariusz, doktor…

dzięcioł.

zobacz profil i inne bajki autora

Dzięcioł leśnym lekarzem - czy to prawda?

Nim odpowiem na to pytanie, muszę przeprosić za użycie w zagadce (dla ułatwienia jej rozwiązania) powszechnie panującego poglądu. Mam nadzieję, że nie skierowałem was tym na fałszywy trop.
Dzięcioł nazywany jest często "lekarzem lasu". Nie inaczej było w łamigłówce, którą rozwiązywaliście.
Powszechnie sądzi się, że opukiwanie przez tego ptaka pni drzew wiąże się z usuwaniem niszczących je szkodników, co wpływa na poprawę stanu ich zdrowia. Pewnie w części opinia ta jest prawdziwa, jednak twierdzenie, że dzięcioł świadczy usługi medyczne jest przesadą. Jemu chodzi wyłącznie o napełnienie brzucha. Że przy okazji wpadnie mu do dzioba szkodnik niszczący drzewo, to już inna sprawa.
Działanie dzięcioła w rzeczywistości skraca czas życia drzew, bo powoduje nieodwracalne uszkodzenia ich warstwy ochronnej (korowiny).

Dzięcioł duży, Dendrocopos major fot. S. Wąsik/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Zamiast nazywać dzięcioła leśnym lekarzem, należałoby raczej uznać tego ptaka za zdolnego architekta i budowlańca w jednej osobie. Dlaczego? Dzięcioł z upodobaniem tworzy dziuple. Te, które mu się nie spodobają z jakiś względów, porzuca od razu, inne wykorzystuje, najczęściej tylko przez jeden sezon lęgowy, w następnym zabiera się za tworzenie nowego mieszkania. Można powiedzieć, że zmienia miejsca zamieszkania jak rękawiczki.
Opuszczone lub niedokończone dziuple przejmują chętnie inne zwierzaki, które same nie potrafią wykuć ich w drzewie. Nowymi mieszkańcami „mieszkań z odzysku” stają się m.in. kawki, szpaki, i kraski, ale też nietoperze, kuny, wiewiórki, osy, szerszenie i dzikie pszczoły. Uważa się, że z efektów końcowych niełatwej pracy dzięciołów korzysta kilkadziesiąt gatunków ptaków, ssaków i zwierząt bezkręgowych.

Dzięcioł w przysłowiu

„Lepszy dzięcioł w ręku niż orzeł na sęku” – powiada stare przysłowie.

Mówi się, że przysłowia są mądrością narodów, ale w tym przypadku można mieć wątpliwości.
Lepiej obserwować z bezpiecznej odległości orła siedzącego na sęku, niż trzymać dzięcioła w dłoni. Dlaczego? Dzięcioł, bez względu na gatunek – duży, mały, średni, czarny, białogrzbiety, białoszyi, trójpalczasty, zielonosiwy czy też zielony – ma dziób, ostry jak dłuto. Z reguły uderza nim w pień drzewa, ale mógłby równie dobrze walnąć w rękę. Trzeba tu dodać, że jest bardzo szybki – pracuje dziobem z prędkością 20 uderzeń na sekundę, a stukot jest słyszalny z odległości nawet 3 kilometrów. Naukowcy twierdzą, że przodkowie dzięcioła „hałasowali” na Ziemi już 5 milionów lat temu.

Czy dzięcioł jest plotkarzem?

Źródło: wikipedia.org

O ludziach, którzy nie potrafią dochować tajemnicy, mówi się, że mają długi język. Określenie „długi język” w przypadku dzięcioła należy rozumieć dosłownie – długość jego języka jest zbliżona do długości ciała. Taki osprzęt pomaga mu w zdobywaniu pożywienia. Długi lepki język jest nieoceniony w wydobywaniu owadów (wiele z nich jest szkodnikami) spod kory drzew.

Upodobania kulinarne dzięcioła

Dzięcioły odżywiają się pająkami, mrówkami, gąsienicami, larwami owadów, ale również owocami i orzechami. Wiosną potrafią nakłuwać korę brzóz i pić wyciekający soczek. Niekiedy zjadają ptasie jaja i pisklęta. Opisane potrawy występują w ich jadłospisie wiosną i latem.
Zimą i jesienią żywy pokarm jest trudno dostępny. W tym okresie w diecie dzięcioła zastępują go nasiona drzew sosnowych oraz świerkowych.
W wypatrzone miejsca, zwane kuźniami - są nimi zagłębienia pnia, rozwidlenia gałęzi lub spękana kora - dzięcioł (szczególnie duży lub czarny) wciska szyszki drzew iglastych. Tak przygotowane do obróbki pozbawia łusek i wybiera z nich smaczne, pożywne nasiona.

Na poniższym zdjęciu zobaczycie, ile szyszek można znaleźć pod drzewem, na którym znajduje się kuźnia.

Źródło: photoblog.pl

 Największy gatunek dzięcioła w Polsce i Europie

Oto dzięcioł czarny. Jego ciało ma długość prawie 50 cm, rozpiętość skrzydeł wynosi ok. 75 cm, a długość dzioba osiąga 5 cm.

Autor filmu na platformie YouTube: Roman Stark