Tekst: Jacek Londyn.

Zgadywaki na zwierzaki

Zagadka jedenasta

Na drzew ścinanie ma wciąż ochotę,
i tamy w wodzie wznosi z nich potem.
Największy strumień spiętrzyć by mógł –
ten budowniczy to mądry…
​

bóbr.
​

zobacz profil i inne bajki autora

                                 Poznajcie bobra
 
   Oto on

  Bóbr, zwany europejskim lub – najzwyczajniej w świecie – zwyczajnym, to ziemnowodny gryzoń. Należy do nielicznego grona zwierząt, które, nie oglądając się na innych, potrafią własnymi siłami przystosować środowisko do swoich potrzeb. Dzięki wyjątkowo silnym zębom (siekaczom) bobry są w stanie ściąć bardzo grube drzewa, o średnicy nawet do 1 m.
  Długość ciała dorosłych osobników dochodzi do 110 cm, a masa do 29 kg. Bobry są przystosowane do życia na lądzie i w wodzie. Pod powierzchnią wody potrafią przebywać prawie kwadrans. Prowadzą nocny tryb życia, są niezwykle rodzinne oraz mocno związane z miejscem, w którym żyją.

 
          O bobrach i ich zachowaniach w starych zapiskach i powiedzeniach

 
  W ”Encyklopedii staropolskiej ilustrowanej” Zygmunta Glogera wydanej w 1900 roku znajdziemy fragment ludowej przyśpiewki:
 
  „O mój miły bobrze,
  Schowaj że się dobrze
  Od niedzieli do niedzieli,
  Żeby cię charty nie wzięli”.
 
  Bobry nigdy nie miały szczęścia do ludzi. Od dawna polowano na nie ze względu na mięso, a przede wszystkim piękne futro i strój, czyli wydzielinę z ich gruczołów skórnych, którą stosowano w medycynie jako lekarstwo przeciw wszelkim chorobom.
  W czasie postu przysmakiem był płaski ogon bobra, nazywany pluskiem. Ponieważ był pokryty łuskami, uważano go za rybę.

  Starzy myśliwi twierdzili, że schwytany lub ścigany bóbr płacze rzewnymi łzami. Stąd wzięło się powiedzenie: „płakać jak bóbr". Smutna sprawa… Eh! marzy mi się, by dożyć czasów, w których  myśliwi odstawią strzelby do kąta. Określenie „płakać jak bóbr” nabrałoby wtedy pozytywnego wydźwięku – oznaczałoby płacz ze szczęścia.

  W temacie poszukiwań bóbr pozazdrościł myszom. Doszedł do wniosku, że skoro one mogą „myszkować”, szukając czegoś tam i tu, a szczególnie w spiżarniach, to on – bóbr, zajmując się poszukiwaniem pożywienia lub materiałów do budowy żeremi w wodzie i nadrzecznej kniei, zrobi to po swojemu, czyli będzie „bobrował”.
  Oba te określenia stały się tak popularne, że przejęli je ludzie – często myszkują, przeszukując cudze kąty oraz bobrują w szafach.
  W dawnych czasach, w czasie wojen i napadów, mówiono, że nieprzyjaciel „bobruje" po kraju, zwłaszcza gdy podzielony na mniejsze grupy rabował wsie i dwory.
 
  Wędkarzom przyda się znajomość przysłowia: „Gdzie bobry, tam pstrąg dobry”.
  W miejscach, gdzie bobrów nie ma, pewnie nie warto zarzucać wędki – tam pstrąg jest niedobry lub w ogóle się go nie uświadczy.